วัดสวนดอก

      วัดสวนดอกสร้างขึ้นในภายในเวียงสวนดอก ซึ่งเป็นเขตพระราชอุทยานในสมัยราชวงศ์มังราย โดยในปี พ.ศ. 1914 (ศักราชนี้ถือตามหนังสือชินกาลมาลีปกรณ์ของพระรัตนปัญญาเกตุ) พระเจ้ากือนา กษัตริย์องค์ที่ 6 แห่ง ราชวงศ์มังราย

ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเป็น "พระอารามหลวง" เพื่อให้เป็นที่จำพรรษาของ "พระมหาเถระสุมน" ผู้ประดิษฐานพระพุทธศาสนาลัทธิลังกาวงศ์ ในแผ่นดินล้านนา และสร้างองค์พระเจดีย์เพื่อประดิษฐาน "พระบรมสารีริกธาตุ" 1 ใน 2 องค์ ที่ "พระมหาเถระสุมน" อัญเชิญมาจากสุโขทัย ในปี พ.ศ. 1912 (องค์หนึ่งประดิษฐานอยู่ในพระเจดีย์ ในวัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร) ภาพทางอากาศวัดสวนดอก พ.ศ. 2429

     ในสมัย ราชวงศ์มังราย วัดสวนดอก มีความเจริญรุ่งเรืองมาก แต่หลังจากสิ้น ราชวงศ์มังราย บ้านเมืองตกอยู่ในอำนาจพม่า ทั้งเกิดจลาจลวุ่นวาย วัดนี้จึงกลายสภาพเป็นวัดร้างไป วัดสวนดอก ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่อีกครั้ง ในรัชสมัย พระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ แห่ง ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน) และได้รับการทำนุบำรุงจาก เจ้านายฝ่ายเหนือ และประชาชนเชียงใหม่มาโดยตลอดวัดสวนดอก

     ได้รับการบูรณะครั้งสำคัญ 2 ครั้ง ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2450 พระราชชายา เจ้าดารารัศมี ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญรวบรวมพระอัฐิ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ และ พระประยูรญาติ  มาประดิษฐานรวมกัน และต่อมาอีกครั้งหนึ่งในปี พ.ศ. 2475 เป็นการบูรณปฏิสังขรณ์องค์พระวิหารโดย ครูบาเจ้าศรีวิชัย นักบุญแห่งล้านนา

​

ลักษณะความสำคัญ/จุดเด่น

​

      วัดสวนดอกเป็นศูนย์กลางการศึกษาทางพระ พุทธศาสนาของล้านนาและเมืองเชียงใหม่มาดลอด ระยะเวลาของราชวงศ์  มังราย จนกระทั่งเมืองเชียงใหม่ตกอยู่ใต้อำนาจของพม่าเป็นเวลาเกือบสองร้อยปี วัดสวนดอกจึงคลายความสำคัญลงและถูกทิ้งร้างจนชำรุดทรุดโทรม จนกระทั่งครูบาศรีวิชัยได้นำคณะ ศรัทธามาบูรณะใหม่จนแล้วเสร็จในปี พ.ศ.2476 ซึ่งการบูรณะคราวนี้ได้มีการสร้างวิหารโถง 13 ห้องทับ ลงบนฐานวิหารเดิมที่ด้านหน้าพระเจดีย์ด้วย

      ภายในวัดสวนดอกยังมีสิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่ง คือกลุ่มกู่บรรจุพระอัฐิเจ้านายฝ่ายเหนือ นับตั้งแต่พระ เจ้ากาวิละ

ด้นตระกูล ณ เชียงใหม่ เป็นด้นมา รวมทั้ง เจ้านายผู้ครองนครเชียงใหม่ กู่นี้พระราชชายาเจ้าดารารัศมีทรงรวบรวมพระอัฐิจากที่ต่างๆ มาบรรจุรวมไว้ ณ ที่เดียวกันเพื่อให้สมพระเกียรติ ลักษณะกู่เป็นกลุ่มสถาปัตยกรรมทรงปราสาทขนาดเล็กสร้างอยู่ในพื้นที่ เดียวกันมีการวางผังและจัดระเบียบอย่างสวยงาม